Erdem Aydın
Ben de Çekerim!
Bu köşede birkaç aydır karaladığım şeyleri okuyanlar arasında “bu kadar ekipmanım olsa ben de çekerim o fotoğrafları” diyenler olduğunu duyar gibi oluyorum bazen. “Para kazanmıyoruz ki bu kadar yatırım yapalım” diye serzenişte bulunanlar da bence şu an çok uzakta değillerdir. Kabul etmeliyiz, seçili birkaç kişiden biri değilseniz eğer sanatın herhangi bir dalında iyi para kazanma şansının oldukça düşük olduğu bir coğrafyada yaşıyoruz. Özellikle ibre fotoğrafa döndüğünde, ekonomik karşılığı gerçekten yerlerde olan bir kazanç kapısı çıkıyor karşımıza. Bu durum sadece sektördeki belirleyici unsurlardan kaynaklanmıyor.
Yıllarca filmlerde, televizyon kanallarında “şipşak” denerek küçümsenen bir “iş”, ne kadar sanat yaparsanız yapın, toplum nezdinde hak ettiği değere ulaşması zaten mümkün olmayacaktır. O yüzden o hak ettiğimiz önemi kimseden beklemeden, işimize hak ettiği değeri yatırımımızla, özenimizle ve kendimizi sürekli geliştirerek önce biz vermeliyiz. “Nasılsa kimse anlamıyor” diyerek işimizi savsaklamadan, doğru ekipmanı kullanmaktan fotoğrafı doğru düzenlemeye kadar fotoğraf üretim sürecinin her aşmasında özenli olmalıyız.
Pahalı ekipmanlara sahip olmak tabi ki “en iyi” fotoğrafı çekmenize yetmez. Ancak “en iyi” fotoğrafa giden yolda güvenliğinizi sağlar, hareket kabiliyetini arttırır. Bununla birlikte konser fotoğrafçılığında olmazsa olmazımız haline gelen fotoğraf düzenleme evresinde sizi rahatlatır, bir sorunla karşılaşma ihtimalinizi en düşük seviyeye indirir. Yıllarca fotoğraftaki “mertliği” bozmakla suçlanan “photoshop” emin olun en delikanlısının bile elinde artık oyuncak olmuş durumda. Konser fotoğrafçılığı bir “show”un en önemli parçasıdır. Dolayısıyla fotoğrafın diğer dallarında olduğu gibi gerçeğe bağlılık konusunda toleransı oldukça yüksektir. Zaman zaman müzisyenin veya menajerin isteğiyle zaman zaman gerekliliğine inandığım için bir fotoğrafı gerçekliğinden fazlaca uzaklaştıracak şekilde düzenlemek durumunda kaldığım oldu. Bugüne kadar su sebepten ne bir eleştiri aldım ne de kendimi bir etik tartışmasının içinde bulduğumu hatırlamıyorum.
Konser fotoğrafçılığı reklam fotoğrafçılığının bir yansımasıdır. Bu sebeple sıradan bir konseri bile çok güzel ve ilgi çekici göstermeniz beklenir. Fotoğraf düzenleme programları olmadan bunu sağlamanız neredeyse imkansızdır.
Fotoğraf düzenleme aşamasına geçmeden önce hatırlatmam gereken önemli bir konu da konser fotoğrafçılığı yapıyorsanız -ki her ticari çekimde mutlaka kullanılması gerektiğini düşünüyorum- mutlaka fotoğraflarınızı raw formatında çekmeniz gerektiği. Çünkü zorlu ve değişken renkli ışık şartlarında fotoğraflarınızın kartınıza 8 bit ve sıkıştırılmış olarak kaydedilmesi düzenleme aşamasında bir zorluklar yaratacaktır. Aksine kontrast, noise, beyaz dengesi gibi fotoğrafın görüntü kalitesine direkt etki eden konularda iyileştirmeler yapabildiğiniz esnek bir raw dosyası, doğru ekipmanlarla başladığınız kaliteli üretim sürecinin sorunsuz devam etmesini sağlayacaktır.Tabi ki aynı zamanda raw düzenlemesi yapabilecek ortalamanın biraz üzerinde bir bilgisayar ve ekran, depolama ve arşivleme için gereken şartları sağlamanız gerekir.
Kaliteye ulaşmak ne zaman kolay oldu ki?
Raw formatında çekilmiş fotoğraflarınızı bir ön işlemden geçirmeden sıradan bir fotoğraf görüntüleyicisinde görüntüleyemez, görüntüleyebilseniz bile doğru renk ve ışık değerlerine ulaşamazsınız.
Raw formatını görüntüleyebilecek kodeklere sahip bir bilgisayara sahip olsanız bile bu fotoğrafları düzenleyebilmek için uygun yazılımlara sahip olmalısınız. Raw düzenleyiciler arasında Photoshop’un Camera Raw Editor’ü ve Lightroom en ünlülerindendir. Ücretli olan Capture One, ücretsiz ulaşabileceğiniz Nikon’un Capture NX-D yazılımları diğer raw düzenleyiciler arasında sayılabilir.
Raw düzenleyici yazılımların en işlevsel yönlerinden biri çok sayıda fotoğrafı tek bir tuşla aynı standartlara getirebiliyor olmak. Tek bir fotoğraf üzerinde gerçekleştirdiğimiz temel dokunuşları daha sonra tüm fotoğraflarımızla senkronize etmek oldukça kolay. Bu yüzden detaylı işlemlere başlamadan hemen önce bazı temel düzenlemeleri yapıp sonra tüm fotoğraflara uygulamak bana çok önemli bir zaman kazandırıyor.Temel ayarları tüm fotoğraflara uyguladıktan sonra fotoğraflar üzerinde detaylı işlemler yapmaya devam ediyoruz. Sahne ışıkları genel olarak müzisyeni aydınlatmak üzerine kurgulandığı için orkestra ve müzisyen arasında her zaman 2-3 stopluk bir fark ortaya çıkar. Bu farkı azaltarak orkestrayı da fotoğrafa sorunsuz dahil edebilmek için Highlights ve Shadow ayarlarını kullanıyorum.
Renk Sıcaklığı ortam psikolojisinin algılanabilmesi adına çok önemli bir detay. Sıcak ve soğuk tonlar kullanarak fotoğrafınızın etkisini güçlendirebilirsiniz. Görme hissi dışındaki tüm hislerden yoksun olan bir konser fotoğrafında renk faktörünü kullanarak iletişimin eksik parçalarını tamamlayabilirsiniz.
Fotoğraf makinelerindeki ISO performanslarının artık iyice yükseldiği bu günlerde, eğer protokol fotoğrafçısı değilseniz, flaş kullanma olasılığınız gittikçe düşüyor. Ancak fotoğraf makinalarının ISO performansları ne kadar yükselirse bizler de sınırları aynı ölçüde zorlamaya devam ediyoruz. Bu sebeple fotoğraflarınızda bazen fazla poz düzeltmesinden bazen de yüksek ISO değerlerinden kaynaklanan parazitlenmeleri gidermek için Noise Reduction sekmesini ziyaret etmeyi ihmal etmiyoruz.
Uzun çalışma günlerinin sonunda, bir de hareketli bir konser geçirmişseniz eğer, gecenin sonlarına doğru kadrajlarınızda bir takım yamulmalar görmeniz mümkün. Raw düzenleyicilerinin Straighten tool özelliği yorgunluğunuzu giderecek güzel bir kahve yapamıyor olsa da izlerini saklayabilecek yeteneklere sahip. Perspektifi bozuk fotoğraflarımızı düzeltmek için sahne üstündeki traslar ve sahne zemini bizim için önemli referanslara dönüşebiliyor. Doğruluğundan emin olduğunuz bir yüzey üzerinde düz bir çizgi çekmeniz yeterli oluyor.
Dehaze sekmesi özellikle de sürekli sis kullanılan sahnelerde kurtarıcı bir özelliğe dönüşüyor. Sisler içinde kaybolan bir müzisyeni ortaya çıkarmak, fotoğrafınızın keskinliğini düşüren sis tabakasını ortadan kaldırmak zaman zaman fotoğrafınızın etkisini arttırabilir. Tabi ki bunun tam tersini de tercih edebilirsiniz.
Sahneler, hoparlörler, led ışıklar, robotlar, monitörler ve farklı bir çok elektronik cihazın aynı anda bulunduğu alanlar olduğu için bu ekipmanların parlayan kısımları veya güç lambaları gibi dikkat dağıtabilecek ışık kaynaklarını temizlemek dikkat dağıtacak birçok faktörü ortadan kaldıracaktır.
Bölgesel dokunuşlar her zaman sonucu etkileyecek önemli faktörlerdir. Fotoğrafın geneline yapılan müdahalelere ek olarak farklı noktalara yapılabilecek iyileştirmeler öznel yaklaşımınızı ortaya çıkarır.
Fotoğraf önemli bir yorum aracıdır.
Önerileri dikkate almak kadar reçetelerden uzak durmak da çok kıymetlidir.
Bu yazı daha önce Photoline Dergisi‘nde yayınlanmıştır.
